Rolluiken

Voorzie standaard zonwering bij ramen op het oosten, zuiden en westen

Werd het in jouw woning ook zo warm afgelopen zomer? Professor Shady Attia van de Universiteit van Luik waarschuwt voor dramatische toestanden. Maar hij reikt ook oplossingen aan.
Deel dit artikel

Shady Attia

Shady Attia is burgerlijk ingenieur architect en hoogleraar duurzame architectuur aan de Universiteit van Luik. Zijn missie: ervoor zorgen dat Belgische woningen ontworpen of aangepast worden om bestand te zijn tegen de klimaatverandering waar we nu al de eerste tekenen van ervaren met de steeds frequentere en meer langdurige hittegolven.

Toenemende hitte

“We kampen met een aantal problemen die samen een gevaarlijke cocktail vormen”, stelt professor Attia. “Naast de hittegolven komt er ook veel minder bewolking voor tijdens de Belgische zomers in vergelijking met vroeger. De toenemende hitte en directe zonneschijn versterken het hitte-eilandeffect in de steden, waar door te veel asfalt en beton en te weinig groen en water de temperatuur ’s zomers tot 10°C extra kan bedragen. Daarnaast lijken de huidige bouwvoorschriften vooral op de winter gericht: we bouwen luchtdicht, supergeïsoleerd en met grote glaspartijen.”

De gevolgen van deze cocktail zijn dramatisch en in een aantal gevallen zelfs dodelijk, zegt prof. Attia. “Langdurige hittegolven leiden tot slaapproblemen, hittegerelateerde ziekten zoals uitdroging, uitputting en hitteslag. In de bevolkingsgroep tussen 65 en 84 rapporteerde Sciensano na de zomer van 2019 een oversterfte van 700 doden.

Natuurlijke koeling door buitenzonwering is prioritair. Zo zorg je ervoor dat het zonlicht de woning niet binnendringt.

Shady Attia

Zonwering

Shady Attia is volop bezig om een onderzoek af te ronden waarvoor een representatief staal van 1.300 woningeigenaars over heel België werden bevraagd. “Ik ben eerlijk gezegd geschrokken van de resultaten”, zegt hij. “Bijna een op vijf van de woningen is ondertussen uitgerust met airco. Nu heb ik niets tegen airco of een zwembad om extra verkoeling te bieden, maar het is verstandiger en efficiënter om eerst en vooral werk te maken van buitenzonwering. Natuurlijke koeling door zonwering is prioritair. Zo zorg je ervoor dat het zonlicht de woning niet binnendringt. Vind je het dan toch te warm, ga dan voor voldoende ventilatie. Een airco zonder zonwering is bekeken vanuit de totale kost, milieukost inbegrepen, eigenlijk geen goede oplossing: het vreet energie en doet aan symptoombestrijding, terwijl buitenzonwering het probleem bij de wortel aanpakt.” Attia vervolgt: “Bovendien breng je met zonwering meer levenskwaliteit in huis. Natuurlijke koeling is een esthetische en meer menselijke ervaring dan de kunstmatige koeling van airco. Screens voor ramen stelt je in staat om de ramen open te zetten en het zorgt voor meer privacy. Met rolluiken heb je bovendien meer akoestisch comfort en een betere bescherming tegen inbrekers. Een zonneluifel zorgt op zijn beurt voor een heerlijk koel terras.”

Bewustwording

Bewustwording bij verbouwers is een eerste stap in het proces. Maar professor Attia verwacht ook een mentaliteitsverandering bij de overheid en architecten. “Particuliere woningen zijn nu goed voor 15% van de Belgische broeikasgassen. Door onze manier van bouwen dreigt dit energieverbruik in de toekomst niet weg te vallen, maar te verschuiven van de winter naar de zomer. Een veerkrachtig huis is in staat om zichzelf te koelen met natuurlijke koeling, ook als de stroom uitvalt. Dat lukt niet met airco. We zullen onze huizen dus anders moeten gaan ontwerpen. Bij ramen op het oosten, zuiden en westen zou je standaard buitenzonwering moeten voorzien. In een ideale wereld maakt klimaatadaptatie een essentieel onderdeel uit van een bouwontwerp. Ook EPB-modellen zullen moeten evolueren en veel dynamischer worden. Op die manier kunnen we evolueren naar CO2-neutrale woningen, ook in de zomer.”

Natural Cooling